1e bevindingen onderzoek naar veranderaanpakken richting flexibel onderwijs
Op 12 februari 2025 kwamen ongeveer 20 deelnemers aan het landelijk onderzoek naar schoolbrede veranderstrategieën richting flexibel onderwijs bijeen op het Grafisch Lyceum Utrecht. Daar heb ik een voorproefje gegeven van wat mijn onderzoek onder ruim 18 mbo-instellingen heeft opgeleverd. In dit onderzoek ben ik op zoek gegaan naar patronen en rode draden in:
- Schoolbrede veranderaanpak
- Veranderstrategieën
- Ervaren dilemma’s en vraagstukken
- Afwegingen en oplossingsrichtingen
En ook het leren van aanpakken die werken of juist niet werken komt aan bod. Hieronder een overzicht van de deelnemende scholen.
Centrale onderzoeksvragen
- 1.Welke plek heeft flexibilisering in de strategische koers?
- 2.Wat zijn de meest voorkomende veranderstrategieën?
- 3.Welke afwegingen maken scholen in welke kaders op welk niveau worden gehanteerd?
- 4.Hoe verbinden scholen de verschillende initiatieven en ontwikkelingen binnen de organisatie?
- 5.Op welke manier wordt zicht en sturing gegeven aan de voortgang?
- 6.Wat zijn de grootste ervaren dilemma’s en hoe gaan scholen hiermee om?
- 7.Wat kunnen we leren over belangrijke versnellers en vertragers in het proces?
Wat opvalt is de collectieve zoektocht naar hoe je autonomie vanuit verbondenheid goed kunt vormgeven. Want Teams aan Zet is krachtig, maar het moet niet leiden tot een houding van vrijheid en vrijblijvendheid. Vooral de verbondenheid met de organisatie als geheel is essentieel om de strategische doelen goed te kunnen realiseren.
Tweede punt dat opvalt, is dat keer op keer wordt genoemd dat de crux niet zit in het maken van plannen. Die zijn er en de kwaliteit van de plannen wordt over het algemeen ook als goed gewaardeerd. Waar het vooral misgaat, is in de uitvoering, opvolging en bestendiging ervan. Dat maakt het zo lastig om de plannen in de praktijk ook tot de gewenste verandering te laten leiden.
Een andere conclusie die ik trek, is dat de meeste aandacht lijkt uit te gaan naar de inhoud en het proces. Flexibilisering wordt echt nog steeds vooral als onderwijskundig vraagstuk opgepakt. En daarna als organisatorisch vraagstuk. Waar het bij veel scholen ontbreekt in de organisatiebrede aanpak richting flexibilisering van het onderwijs is aandacht voor de veranderkundige kant: de benodigde gedragsverandering en leiderschap om dit voor elkaar te krijgen.
En tot slot viel mij op dat in de gesprekken met de ruim 45 deelnemers ik meer vragen heb gehoord dan antwoorden. Dat geeft wel aan dat flexibilisering een complexe puzzel is om te kraken. Er zijn zoveel mensen, afdelingen, processen en systemen betrokken om dit goed voor elkaar te krijgen. Omdat allemaal goed aan elkaar te verbinden is een hele opgave.
Wil je meer weten over de 1e resultaten van het onderzoek? Kijk dan naar de presentatie via onderstaande link.
Hulp nodig?
Heb jij een vraagstuk waarbij ik je kan helpen? Neem dan contact met me op!
